De verspreiding van valleigebonden vegetatietypen wordt modelmatig voorspelt. Op die manier worden de veranderingen in de verspreiding van vegetaties in beeld gebracht naar aanleiding van veranderingen in o.a. landgebruik, klimaat en beheer. Het NICHE Vlaanderen model gebruikt hiervoor een set aan zgn. referentiewaarden ten aanzien van o.a. bodem-, grondwater- en overstromingskenmerken. Elk vegetatietype heeft m.a.w. zijn eigen standplaatsvereisten.

Verfijning standplaatsvereisten

Ook in 2019 heeft het INBO bijkomend 56 vegetatie-opnamen gemaakt vlakbij een peilbuis en werd er telkens een oppervlakkig bodemmonster genomen (Figuur 1). In 2018 werden reeds 45 opnamen gemaakt. Zo krijgen we een beter zicht op de standplaatsvereisten van specifieke vegetatietypen (met focus op rbbhf, rbbmc en rbbhc). Doelstelling blijft om op termijn in het NICHE Vlaanderen model meer verfijnde referentiebereiken te gebruiken zodat de modelvoorspellingen zo goed mogelijk aanleunen bij wat er op het terrein kan verwacht worden aan specifieke vegetatietypen onder welbepaalde bodemkundige en hydrologische omstandigheden.

Alle verzamelde gegevens werden intussen ingevoerd in de betreffende databanken van het INBO (INBOVEG en WATINA+) zodat ze ontsloten kunnen worden. Na een kwaliteitscheck worden ze geanalyseerd en geselecteerd om mee te wegen bij het definiëren van de referentiebereiken voor de vegetatietypen.

Figuur 1. Overzicht van de 56 vegetatieopnames die in 2019 werden gemaakt met het oog op de verfijning van de referentiebereiken van alluviale vegetatietypen in het NICHE Vlaanderen model.

NICHE Vlaanderen model - scenario's

Het NICHE Vlaanderen model (Nature Impact assessment of Changes in Hydro-Ecological systems) is een hydro-ecologisch model dat de potenties voor (grond)waterafhankelijke vegetatietypes in een gebied berekent op basis van ruimtelijke informatie over de (abiotische) standplaatskenmerken. In 2018 werd het NICHE Vlaanderen model reeds uitgebreid met een post-hoc overstromingsmodule om de impact van overstromingen op het voorkomen van vegetaties meer gedetailleerd in te kunnen schatten.

Momenteel bereiden we de ruimtelijke informatielagen voor die als input dienen voor het model. Zodra de hydrologische informatie uit de geomorfologische en grondwatermodellering beschikbaar is (resp. WP1 met overstromingskarakteristieken en WP2 met gemiddelde grondwaterstanden), voeren we een eerste kalibratie van het NICHE Vlaanderen model uit. Hier kijken we of de ruimtelijke spreiding van de actueel aanwezige vegetatietypen goed voorspeld wordt door het model. Eens dit op punt staat, kunnen ook de scenario's doorgerekend worden. Hier evalueren we dan de veranderingen in de verspreiding van vegetaties door het verwachte klimaat, landgebruik en beheermaatregelen in rekening te brengen op verschillende momenten in de toekomst, in nauwe interactie met WP1 en WP2.

• Meer weten? Contacteer Dries Adriaens: dries.adriaens@inbo.be